شهروند نوشت: ساختمانها را خراب و بعد همه چيز را رها كردند و رفتند. حالا فقط منظره گودهاي عميق و ترسناك در خرابهها باقي مانده است. مالكان و صاحبان پروژههاي بزرگمقياس براي تكميل پروژه يا پول كم آوردهاند يا با مسئولان شهرسازي مشكل داشتهاند ، براي همين گودها را به امان خدا رها كردهاند و رفتهاند
اعضاي شورا هم معتقد بودند حدود ١٥٠مورد از اين گودها پرخطر و بحراني است. رئيس سازمان نظام مهندسي هم در تازهترين حرفهاي خود اعلام كرده است كه گزارش ٢٠٠ گود پرخطر تهران را به كميسيون شهرسازي شورا دادهاند تا اقدامات عملي براي ايمنسازي گودها انجام شود. اگر چه معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران معتقد است كه شهرداري وظيفهاي در برابر ايمنسازي گودها ندارد ، اما رئيس كميسيون شهرسازي به «شهروند» ميگويد كه اولويتبندي گودهاي پرخطر در دستور كار كميسيون شهرسازي شورا ست و به زودي گودهايي كه خطرسازترند به قوه قضائيه معرفي میشوند.
مسئولان هر كدام در حوزه وظايف خود حرفهايي دارند؛ اما روايت آنهايي كه خطر اين گودها را در نزديكي خانههاي خود حس كردهاند ، چيز ديگري است. مردمي كه ديوار خانههايشان ترك برداشته ، درخت سبز حياطشان خشك شده و كف آن هم نشست كرده است. از گود ايران زمين گرفته تا گود همجوار برج ميلاد ، گودبرداريهاي رهاشده خيابان جردن تهران و اسكلتهاي رهاشده خيابان سپهبد قرني مواردي است كه «شهروند» در اين گزارش سري به آنها زده است تا در جريان نگرانيهاي مردم همجوار آن قرار گيرد.
ماجراي اسكلتهاي فلزي در خيابان سپهبد قرني
تيرآهنها بر روي هم سوارند ، زرد و رنگ و رو رفته. سالهاست كه دو اسكلت فلزي تنومند ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس را محاصره كردهاند. برف و باران ديدهاند ، گردوخاك خوردهاند ، دست به دست شدهاند و حتي شهرداران زيادي را هم دیدهاند؛ حالا ديوارهاي ساختمان ميان اين دو غولپيكر ترك خورده است و هفتهاي يكبار هم سيستم آسانسور آن قطع ميشود. كاظم جلالي ، رئيس مركز پژوهشهاي مجلس كه از سالها قبل پيگير ماجراي اسكلتهاي فلزي است يك ماه قبل به شهردار تهران نامه نوشت تا او را از احتمال يك فاجعه باخبر كند؛ فاجعهاي شايد به بزرگي پلاسكو: «این نامه از سر خیرخواهی و جلوگیری از خسارات احتمالی جانی و مالی و پیشگیری و اعلام خطر از وقوع یک فاجعه در تهران نوشته میشود. عمر این نیلینگ (عملیات ایمنسازی خاک) بیستوسه ساله است و اگر نیلینگ شکسته شود بخشی از خیابان سپهبد قرنی را خواهد بلعید. من بهعنوان یک مسئول و نماینده تهران در مجلس و کسی که ماهها با ترس احتمال بروز یک فاجعه به همه مسئولان وقت بهویژه شهرداری تذکر دادهام ، دوباره به جنابعالی که اخیرا مسئولیت شهرداری کلانشهر تهران را پذیرفتهاید ، هشدار میدهم و میگویم جان مردم در خطر است و احتمال بروز یک فاجعه ملی میرود.» این بخشی از نامه نوشته شده است
در خيابان سپهبد قرني و كوچههاي اطراف آن اما مردم آسوده از كنار پيكر بيجان اين ساختمانها ميگذرند و محليها هم از خطر هيچ نميدانند. آنها تنها از چهره زشت و بد ريخت محل كسبوكار و زندگيشان ناراضياند و در پچپچهايشان ترسي نيست. صبح و شب ندارد اين خيابان؛ هر روز از آدمها پر و خالی میشود در حالی که ساختمانهای مهم و دولتی زیادی را هم در خود جای داده است مثل ساختمان شركت مخابرات ، بيمارستان آپادانا ، شركت پخش فرآوردههاي نفتي ، ساختمان متروكه دفتر مطالعات و تدوين كتب تاريخي و تصوير اميركبير هم روي آن
مسئولان شهرداري منطقه ٦ تهران اما ناايمنبودن اسكلتها را قبول ندارند آنها بعد از هشدار كاظم جلالي ، کارشناسان خود را به محل فرستادند تا گزارش اولیهای در اینباره تنظیم شود بعد هم ساختماني براي جهت استقرار مجموعه به مركز پژوهشها اختصاص دادند و در اطلاعيهاي وجود هرگونه خطر براي ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس را رد كردند: «در ضلع جنوب ساختمان و به فاصله ١٠متر و همچنین يك كوچه حائل ملك گودبرداري شدهاي واقع شده كه پس از عمليات خاكريزي رفع خطر شده و ديوارهاي حائل سازه نگهبان در آن وجود دارد همچنين در ملك واقع در ضلع شمال ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس كه به صورت « L» است در ساليان گذشته گودبرداري انجام شده و در بخشی از آن هم بنایی نیمهکاره تا مرحله اسکلت وجود دارد که با سازه نگهبان مناسب به صورت خرپا و ديوار حائل و نيلينگ ایمنسازی شده است. ضمن اینکه فاصله اين گود با ساختمان مركز پژوهشها ٨ متر است.» براساس آنچه در نامه آمده است مالكان مكلف شدهاند در روزهاي بعد گزارشي از وضعيت ايمنسازي ساختمان بدهند اما هنوز خبري از ايمنسازي گود نيست.
زمين ضلع جنوبي ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس كه ٣٦٢متر است و زمين ضلع شمالي ٥هزار و هفتصدمتر. تا چند سال قبل دور تا دور این اسکلتهای فلزی خالی بود و احتمال سقوط عابران درون گودال عمیق وجود داشت اما یک روز صبح اطراف آن را با ديوارهاي كاذب آبي و سفيد تزیین کردند. يكي از كسبه كه مغازهاش دقيقا مشرف به ساختمانهاست هم میگوید که از هشت سال قبل ساختمان نیمهکاره مانده است: «قبل از اين ، حصارها نبود و ساختمان متروكه پاتوق معتادها شده بود.» پروژه ضلع شمالي ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس كه وسعت بيشتري هم دارد از همان روزهای نخست به صورت ساختمان اداری-تجاری تعریف شده بود اما بعد از اسکلتگذاری و معطلماندن کار ، مدتی به پارکینگ خودرو تبدیل شد. حالا هم که مسئولان شهرداري ميگویند بانك آينده مالكيت آن را برعهده دارد؛ اگر چه باز هم محلیها اعتقاد دارند كه درنهايت بانك شهر آن را از بانك آينده خريده است
مغازههاي همجوار اين ساختمان را قبل از انتخابات سال ٩٢ با عجله خريدهاند تا به محوطه اين ساختمان که به پارک هنرمندان و خیابان ایرانشهر مشرف است ، اضافه شود اما هنوز تكليف روشن نشده است. شهردار سابق تهران دو بار از اين ساختمان بازديد كرد و حتي بار آخر در اسفند- دقيقا در زمانی كه داغ پلاسكو هنوز هم گرم بود از ديدن اين منظره و تركها و گودبرداريها ، وحشت كرد و آن را به زبان هم آورد. بعد از آن بود که ساختمان جنوبي را با سيمان و نخاله پر كردند و ماجراي ساختمان شمالي هم در نامهنگاريها گم شد؛ در حالي كه كارشناسان فني كه ساختمان مركز پژوهشهاي مجلس را بررسي كردهاند ، هنوز معتقدند كه ساختمان مرکز از دو طرف انحراف پیدا کرده است. محمدرضا رنجبر ، معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه ٦ هم در اينباره به شهروند» ميگويد: «در حال تهيه گزارش مفصلي در اين باره هستیم تا در روزهاي آينده به شهردار جديد تهران بدهیم
تكليف چيست؟
اما بعد از حرفهاي مردم بايد ديد حالا تكليف چيست و مسئولان سازمان نظام مهندسي ، شهرداري و اعضاي شورا چه آيندهاي را براي اين بناهاي نيمهكاره و رها شده ترسيم ميكنند؟ مهدي حجت ، معاون شهرسازي و معماري شهردار تهران است كه به تازگي ميراث باقيمانده از مديريت شهري گذشته را تحويل گرفته است. او در اينباره به «شهروند» ميگويد كه هر گودي خطرناك نيست و در صورتي كه ضوابط گودبرداري رعايت نشود ممكن است در آينده خطراتي را به همراه داشته باشد كه درواقع به دليل سهلانگاري مجري است: «اگر شهرداري در بررسيهاي موردي تشخيص داد كه گودي خطرناك است به مالك تذكر ميدهد اما ناظر اصلي پروژهها سازمان نظام مهندسي و بهطور مشخص مهندس ناظر است.» براساس ماده بند ١٤ماده ٥٥ قانون شهرداريها ، ايمنسازي گودها در صورت سهلانگاري مالك بهعهده شهرداري است كه بعد ميتواند هزينه گودبرداري را به علاوه ١٥درصد از كارمزد از مالك بگيرد. البته مهدي حجت طور ديگري اين موضوع را توضيح ميدهد: «شهرداري هيچ وظيفهاي در برابر گودها ندارد ، اما به مالك و مجري تذكر ميدهد و اگر تذكرات نتيجه نداشت مالك را به قوه قضائيه معرفي ميكند تا اقدامات لازم براي ايمنسازي انجام شود. در مواردي هم كه مالكي در دسترس نيست شهرداري بهعنوان نماينده مردم ميتواند به مسأله ورود كند و بعد هزينه را از مالك بگيرد.» او البته آماري از گودهاي خطرناك ندارد و معتقد است كه تعداد آن زياد نيست